CEX คืออะไร แล้ว DEX คืออะไร ? หากคุณเป็นนักเทรด crypto มือใหม่ ที่เพิ่งเริ่มเข้าวงการ สิ่งที่คุณควรจะลงทุนเป็นอย่างแรกก็คือ เวลาในการศึกษาหาความรู้ คุณควรมีความเข้าใจความเป็นไปรอบตัวเสียก่อน เมื่อเข้ามาในวงการนี้ซึ่งล้วนเป็นผู้เชี่ยวชาญในการลงทุน crypto ก็จะมีศัพท์ที่ใช้กันเฉพาะในวงการคริปโตเคอเรนซี แน่นอน ศัพท์แรกที่นักเทรด crypto ทุกคนที่เข้ามาต้องพบเจอก็คือ ตลาดแลกเปลี่ยน ( Exchange ) สำหรับวงการ crypto จะมี 2 ตลาดใหญ่ ๆ
- Centralized Cryptocurrency Exchange ( CEX )
- Decentralized Cryptocurrency Exchange ( DEX )
CEX ( Centralized Cryptocurrency Exchange ) คืออะไร
CEX คือ แพลตฟอร์มสำหรับซื้อ – ขายสกุลเงินดิจิทัล เป็นตลาดแบบผ่านคนกลาง ที่ได้รับความนิยมจากนักลงทุนจำนวนมาก เข้ามาทำการซื้อขาย ระหว่างเงินกระดาษ ( fiat ) กับ สกุลเงินดิจิทัล ( cryptocurrency ) โดยมีบริษัทเป็นคนกลางในการจัดการดูแล
คนกลางเหล่านี้ จะต้องมีความน่าเชื่อถือในระดับที่มีความสามารถ ในการจัดการดูแลระบบในการแลกเปลี่ยน cryptocurrency จัดการสินทรัพย์ทั้งฝั่งซื้อ – ขาย การดูแลรักษาความปลอดภัยของสินทรัพย์ การจัดการระบบข้อมูลลูกค้า มีทีมงานที่มีความสามารถในการดูแลและแก้ไขปัญหาต่าง ๆ ของระบบและลูกค้า
เพราะคนกลางแบบ CEX มีหน้าที่ความรับผิดชอบเต็ม ๆ ในการดูแลเงินและสินทรัพย์ของลูกค้า ทั้งยังมีสิทธิ์ในการเข้าถึงกระเป๋าเงินของลูกค้าด้วย ซึ่งจะช่วยแก้ไขปัญหากรณีถ้าลูกค้าทำรหัสหายหรือลืม บริษัทคนกลางจะสามารถช่วยกู้รหัสคืนมาให้ได้ โดยที่สินทรัพย์นั้น ๆ ลูกค้ายังมีความเป็นเจ้าของอยู่เหมือนเดิม ซึ่งนับได้ว่าเป็นข้อดีของแพลตฟอร์มนี้สำหรับนักลงทุนหลาย ๆ คน อย่างเช่นแพลตฟอร์มยอดนิยมของไทยเราอย่าง Bitkub ก็นับว่าเป็น CEX เช่นเดียวกันกับ Binance
DEX ( Decentralized Cryptocurrency Exchange ) คืออะไร
DEX คือ แพลตฟอร์มที่ถูกสร้างขึ้น เพื่อการแลกเปลี่ยนระหว่าง cryptocurrency เท่านั้น เป็นตลาดแบบไม่ผ่านคนกลาง นักลงทุนจะไม่สามารถทำการแลกเปลี่ยนจากสกุลเงินปกติ ไปเป็นสกุลเงินดิจิทัลได้ ซึ่งหมายความว่านักลงทุนจะต้องมีเงิน cryptocurrency อยู่ในกระเป๋าเงินแล้วเท่านั้น จึงจะสามารถเข้าใช้ธุรกรรมแพลตฟอร์มนี้ ในการซื้อขายได้โดยตรง ผ่านขบวนการอัตโนมัติ ไม่ผ่านคนกลางใด ๆ เป็นลักษณะ peer – to – peer ธุรกรรมต่าง ๆ จะใช้เทคโนโลยี บล็อกเชน ในการทำธุรกรรมและตรวจสอบการแลกเปลี่ยนนั้น ๆ
เนื่องจากการควบคุมกระเป๋าเงิน อยู่ในความดูแลของนักลงทุน 100% นักลงทุนในแพลตฟอร์ม DEX จะมีความมั่นใจเต็มที่ในการส่งและโอนเงิน cryptocurrency ผ่านระบบบล็อกเชนโดยตรง ไม่ต้องผ่านคนกลาง ไม่ต้องกังวลว่า ข้อมูลในการแลกเปลี่ยนนี้จะมีการเปิดเผย รวมทั้งจำนวนเงินที่แจ้งว่ามีอยู่นั้น จะยังมีอยู่จริงหรือไม่ เพราะคนถือรหัสกระเป๋าเงินคือคุณคนเดียวเท่านั้น
นอกจากนี้ ไม่มีคำว่าระบบล่มสำหรับ DEX ทั้งนี้ เป็นเพราะ DEX เป็นแพลตฟอร์มแบบการกระจายศูนย์ ผ่าน Nodes หลาย ๆ จุดที่เชื่อมต่อกัน ตามชื่อของเทคโนโลยีบล็อกเชน ทำให้นักลงทุนสามารถวางใจได้อย่างแน่นอน
DEX ที่เป็นที่รู้จักกันอย่างเช่น PancakeSwap, UniSwap เป็นต้น
สิ่งที่ควรระวังบนแพลตฟอร์ม CEX กับ DEX
สิ่งที่พึงระวังเสมอในวงการ cryptocurrency ก็คือความปลอดภัย ไม่เว้นแม้แต่แพลตฟอร์ม CEX หรือ DEX ถึงแม้ว่าโดยการทำงานของระบบบล็อกเชนแล้ว การแฮกเข้าระบบนั้นเป็นไปได้ยาก แต่ก็ไม่ใช่สิ่งที่เป็นไปไม่ได้ ยังมีโอกาสเสี่ยงจากขั้นตอนอีกหลาย ๆ ขั้นตอนในการทำธุรกรรมการแลกเปลี่ยน
โดยเฉพาะอย่างยิ่งการดูแลกระเป๋าเงิน เพราะหากเราไว้วางใจ ให้คนกลางมีสิทธิ์เข้าถึงกระเป๋าเงินได้อย่างเช่น CEX วันดีคืนดี ก็มีประกาศว่าหยุดให้บริการแบบกะทันหัน อย่างเช่น แพลตฟอร์มเทรดคริปโต Thodex และ Vebitcoin กระดานเทรดคริปโตที่ใหญ่เป็นอันดับที่ 1 และ 4 ของตุรกี ที่ได้ประกาศปิดตัวไป ในปี 2564 โดยให้เหตุผลว่าขาดสภาพคล่องทางการเงิน ซะงั้น แล้วเงินของนักลงทุนที่มีกระเป๋าเงินอยู่ที่บริษัทนั้น ๆ จะไปอยู่ที่ไหน
ดังนั้น การเทรดที่ DEX ดูจะมีความปลอดภัยกว่า อย่างไรก็ตาม ก็มีข้อเสียอยู่ นักลงทุนจะต้องเป็นผู้ทำธุรกรรมนั้น ๆ ให้จบด้วยตัวเอง ซึ่งบางครั้ง บางกระบวนการแลกเปลี่ยนที่มีความยุ่งยาก ทำให้ต้องใช้เวลาในการออนไลน์ไว้เป็นเวลานาน เพื่อให้คำสั่งซื้อ – ขายการแลกเปลี่ยน cryptocurrency นั้น ๆ ยังคงมีผลและถูกกำหนดลงในระบบจนเสร็จเรียบร้อย
CEX และ DEX เหมาะสำหรับใครบ้าง ?
การเทรดผ่านแพลตฟอร์ม CEX จะค่อนข้างเหมาะกับนักลงทุนมือใหม่ที่เพิ่งเข้ามาสู่ตลาด หรือนักลงทุนจากตลาดการเงินอื่นแบบเดิม ๆ ที่เริ่มสนใจเข้ามาสู่การลงทุน cryptocurrency ที่เต็มไปด้วยรายละเอียดมากมาย ที่ต้องเรียนรู้ เข้าใจ และคอยระวังเต็มไปหมด เพราะยังมีบริษัทคนกลางที่ทำหน้าที่เป็นพี่เลี้ยงอำนวยความสะดวกเบื้องต้นให้ ส่วนนักลงทุนที่เชี่ยวชาญ มีความเข้าใจ และมั่นใจในการดูแลตัวเองในโลกของการแลกเปลี่ยนแบบไร้ตัวกลาง ก็เหมาะที่จะใช้บริการแพลตฟอร์ม DEX ได้